Sławomir Grünberg - człowiek z kamerą

Książka „Sławomir Grünberg - człowiek z kamerą” Barbary Grünberg to zbiór wielu sekwencji tematycznych: opisanie procesu dochodzenia do własnej tożsamości, przywołanie czasów dzieciństwa, młodości i studiów, nakreślenie życia rodzinnego, przywołanie mentorów oraz wspomnień z filmowych podróży i pracy nad wieloma dokumentami, a wszystko to wzbogacone wypowiedziami rodziny, przyjaciół i znajomych oraz kolorowymi zdjęciami. 

To książka, w której Sławomir Grünberg szczerze i otwarcie mówi o wielu aspektach swojego życia, w tym również np. o potyczkach z KGB, których doświadczył podczas realizacji zdjęć w Rosji. Zdradza, które filmy i dlaczego nie powstały oraz przywołuje te, które zmieniły bieg zdarzeń czy życie wielu ludzi.  

            W sprzedaży polska i angielska wersja językowa.

SŁAWOMIR GRÜNBERG. CZŁOWIEK Z KAMERĄ

WYBÓR, OPRACOWANIE I WSTĘP BARBARA GRÜNBERG

WYDAWCA FUNDACJA LOGTV FILMS POLSKA, 2018

Publikacja wydana z okazji 40-lecia pracy twórczej Sławomira Grünberga zawiera liczne anegdoty, wspomnienia z planów filmowych, opowieści przyjaciół, współpracowników i wypowiedzi samego głównego bohatera.

Książka ma charakter bardzo osobisty nieprzypadkowo. Pomysłodawczynią i redaktorką tomu jest żona reżysera, która zrealizowała pomysł sprzed kilku lat i namówiła kilkadziesiąt osób na finansowe wsparcie publikacji. We wstępie Barbara Grünberg pisze: -Jesteśmy ze sobą na co dzień, najczęściej dwadzieścia cztery godziny na dobę. Rozmawiamy dużo i daję sobie prawo wiedzy, co jest dla Sławka ważne. I dalej: Nie nazwałabym tej książki biografią. Definicja tego gatunku nie pasuje mi do formy, którą obrałam, czy raczej która objawiła się samoistnie. To taka książka „z serca”.

Pracę zaczęła od zebrania materiałów z różnych okresów życia artysty, artykułów prasowych i wywiadów, nadała im porządek chronologiczny. Zgromadziła zdjęcia archiwalne, pamiątki rodzinne, werki z planów. Zaprosiła do współpracy bliskich mu ludzi, konstruując wielogłosowe opowieści poświęcone kolejnym tematom. Dowiadujemy się o korzeniach i historii rodziny reżysera, które bez wątpienia odcisnęły piętno na jego twórczości. Poznajemy czasy dzieciństwa i wczesnej młodości, studiów w Szkole Filmowej w Łodzi; czytamy o pierwszych samodzielnie realizowanych etiudach, wyjeździe do Stanów Zjednoczonych i decyzji o emigracji, rozłące z rodziną, wykładach na amerykańskich uczelniach, trudnych początkach pracy na obcym rynku w roli operatora i dokumentalisty, wreszcie powrocie z kamerą do Polski. Interesująca jest część poświęcona najważniejszym z kilkudziesięciu dotychczas zrealizowanych filmów Sławomira Grünberga: „Czelabińsk – najbardziej skażone miejsce na świecie” „Linia graniczna”, „Perecowicze”, nagrodzona Emmy „Szkolna modlitwa”, „Portrety emocji”, „Karski i władcy ludzkości”, „Nie płacz kiedy odjadę”. Znajdujemy też informacje o filmach, jak chociażby ten o Panamie, które nie powstały.

Reżyser składa też hołd swoim mentorom: Marii Kornatowskiej, Wojciechowi Jerzemu Hasowi, Kazimierzowi Karabaszowi, Jerzemu Bossakowi, Józefowi Robakowskiemu, Albertowi Mayslesowi i Marianowi Marzyńskiemu, których nauki kształtowały jego myślenie o filmie.

Z kart książki wyłania się obraz nie tylko filmowca, ale przede wszystkim człowieka. Uważnego, cierpliwego, oddanego swoim bohaterom, który wchodzi z nimi w bliskie relacje, stara się poznać ich emocje, motywacje i je zrozumieć. O sobie mówi w jednym z wywiadów: -Jestem reżyserem, który chce robić ważne filmy. Decyduję się tylko na takie dokumenty, których temat jest mi bliski, przez które chcę zabrać głos w jakieś istotnej kwestii.

Interesuję się otaczającym mnie światem, ale przede wszystkim interesują mnie ludzie. Spotykam na swojej drodze osoby, ludzi, których historia mnie w jakimś aspekcie zaciekawia, często fascynuje i czuję wtedy naturalną potrzebę zgłębienia jej. (…). Poprzez swoje filmy usiłuję zmotywować widza do refleksji nad sobą i nad tym, co się wokół nas dzieje w każdym aspekcie życia.

Grünberg niestrudzenie poszukuje ciekawych doświadczeń, stawia trudne pytania i zabiera widzów w podróż do nowych, nieznanych światów. Nie boi się wyzwań ani kontrowersji, dąży do odkrycia prawdy, respektuje cudzą prywatność. Jest idealistą, który doświadczenia zdobyte na rynku amerykańskim wykorzystuje, by tworzyć własne kino, z szacunkiem do ludzi i świata.

Anna Michalska

Magazyn Filmowy Stowarzyszenia Filmowców Polskich, 3/2019